Geçen yazımızda Salihli’ye iz bırakan Padişahlardan Fatih Sultan Mehmed’i anlatmıştık. Bu yazımızda bir başka Padişah, Kanuni Sultan Süleyman’ın kentimize bıraktığı izi anlatmaya çalışacağız.
1500 yıllarının başında, o zamanki adıyla Saruhan (Manisa) Sancağında, Şehzade Süleyman Vali makamında oturuyordu. Osmanlı İmparatorluğunun onuncu padişahı olacak şehzade Süleyman, burada görev alan her veliaht gibi yaz aylarında Cebeli Bozdağ kasabasında Lalaları tarafından eğitime gidiyordu.
Yol uzun ve yorucudur, ovadan ayrılıp dağ yoluna, Bozdağ yaylasına çıkmadan önce Sart Kalesinde birkaç gün mola verilmesi gelenekti.
Yine böyle bir yaz eğitimi yolculuğu sırasında dinlendikleri bir gün Veliaht Süleyman atına atlayıp çevreyi tanımak ve çok sevdiği av sporunu yapabilmek için Sart Kalesinden doğuya doğru yola çıkar.
Bir süre sonra kuruluş adı Veled-i Salih (Salihoğulları) olan günümüz Salihli kenti civarına gelir. Başbakanlık Arşiv Dairesi 165 No. Kayıtlı, 1530 tarihli Tahrir Defterinde; “Saruhan nahiyesine bağlı bir Salihli köyü bulunduğu ve bu köyün Çarhoca ve Ömerli adlarında iki Karyesi (Yerleşimi) olduğu” yazmaktadır.
O yıllarda ovanın büyük bir bölümü Gediz nehrinin sık taşması nedeniyle bataklık alandır ama dağ yamaçları sulak bol ağaçlı ormanlarla kaplıdır. Üstelik bu ormanlarda Veliahttın daha önce görmediği kadar çeşitli av hayvanlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Usta bir avcı ve av meraklısı olan Veliaht Süleyman’ı bu durum çok mutlu eder, böyle yaz eğitimlerine gidiş gelişlerde sık sık bölgede avlanmaya devam eder. Hatta böyle bir av sırasında Sart kasabasında su değirmeni işleten bir Rum ailenin yanında misafir olarak kalan Pargalı İbrahim Paşa ile bu sırada tanıştığı dostluklarının burada başladığı söylenir.
Birkaç yıl sonra Osmanlı İmparatorluğuna 1. Süleyman adı ile Padişah olur, yaptığı olumlu, güzel işler ve çıkardığı yasalar sonucu “Muhteşem Süleyman” veya “Kanuni Sultan Süleyman” olarak anılır.
Yukarıda tarihi yazılı Tahrir Defterlerindeki notlardan anlaşıldığına göre Padişah Süleyman Salihli köyünün iki yerleşimi olan Çarhoca ve Ömerli arasında kalan topraklarda Osmanlı Padişahlarının av kuşlarını yetiştiren, bakan, en lezzetli pişirme işlemi, servis edilmesi konusunda deneyimli ve av törenlerinde hizmet eden 14 doğancı ailesini buraya göndererek “Doğancıbaşı Çiftliği” kurdurur. Osmanlının son dönemlerinde bu çiftlik “Kuşçubaşı çiftliği” olarak isimlendirilir. Böylece Padişah Muhteşem Süleyman da Salihli tarihine iz bırakmış olur.
Kurtuluş Savaşı yıllarında, kentimizde önemli bir rolü olan Kuşçubaşı Çiftliğini bir başka yazımızda sizlerle paylaşacağım. Hoşça kalın değerli okurlarım.
Mustafa UÇAR
