12 Eylül 1980 müdahalesinden sonra Avrupalılar Türkiye üzerine ambargo uygulamaya başlar. Anılan tarihe kadar yurt dışına ihracat (Dışsatım) yapan üç büyük fabrika Ant Birlik, Çuko Birlik ve Tariş Fabrikaları zorunlu olarak iç pazara yönelmiştir. Bu rekabet ortamında Salihli İplik Dokumanın iç Pazar payı azalmış hatta durmuştur. Kendi üretimini durdurmuş, fason üretim yapmaya başlamıştır. Çöküş bu günlerde derinden derine hissedilmektedir.
Salihli İp.Dok.Açılış 1952
1986 yılına gelindiğinde fabrika yönetimi, ayakta kalabilmek, rakipleri ile rekabet edebilmek amacıyla eski dokuma tezgâhlarını yenileme kararı almıştır. 100 adet tezgâhı değiştirmeyi 3 milyar TL sına mal edeceklerini hesaplamışlardır. Ancak 6 milyar 100 milyon TL sına mal ediyorlar. Bu yanlış hesap, kısıtlı sermayenin tükenmesine yol açmıştır. Ödeme zorlukları başlıyor. İşçilerin ücretlerini ödeyemez duruma gelince, 1992 yılında işçi sendikaları tarafından açılan dava sonucu fabrika 230 milyar TL ye satışa çıkarılmıştır. İşin acı tarafı burada başlıyor. Salihli’nin simgesi olan fabrikayı kurtarmak için bir araya gelen 57 hemşerimiz ne yazık ki 230 milyar TL. sını toplayacak gücü oluşturamıyor ve fabrika 1994 yılında, Uşaklı bir iş adamına, aynı bedelle, 43 dönüm arazisi ile birlikte satılmıştır ve kısa süre sonra kapanmıştır. Fabrikanın bulunduğu alana 2008 yılı baharında büyük marketler zincirine bağlı bir şirket şube açmıştır.
İç ve dış talebin artmasıyla İzmir’deki Palamut fabrikasına hammadde sağlayan Salihlili Tüccarlar bir araya gelerek 1955’te bir palamut işleme tesisi kurar. Sümerbank tarafından 1961’de tüccarlardan satın alınan tesis, büyütülerek Sümerbank Salihli Palamut ve Valeks Fabrikası olarak hizmete devam eder. Yıllık 27 bin ton meşe palamudunun işlendiği bu tesis, birçok nedenden dolayı zamanla üretimini azaltır. Daha sonra ise satışa çıkarılır. Günümüzde özel bir şirket tarafından yönetilmektedir.
Valeks 1960
Salihli Organize Sanayi Bölgesi: Kentin 16 km doğusunda, İzmir-Ankara D–300 karayoluna cepheli, Salihli, Kula ve Alaşehir ilçelerine hitap edecek bir konuma sahiptir. Manisa İl özel İdaresinin %25, Salihli Ticaret ve Sanayi Odasının %25 ve Salihli Belediyesinin %50 ortaklığı ile kurulmuştur.
Salihli Organize Sanayi
Salihli OSB’nin, 1. Etap, 50 sanayi parselinin toplam alanı 664.252m2’dir. Daha büyük tesislere yer açabilmek için 2.Etap çalışmaları tamamlanmış, 1.500 dönümlük alanın planlanması tamamlanmıştır. 2023 yılında bölgeye doğal gaz getirilmiştir. Alanın daha genişletilmesi, demiryolu hatlarının döşenmesi için çalışmalar devam etmektedir.
SOSB’nin teşvik kapsamı dışında kalması benzerlerine göre hızla devam eden yapılanmasında; 33 gıda, 4 plastik, 1 tekstil, 1 mermer-traverten işleme,1 ortopedik gereçler, 1 hafif yapı elemanları,1 makine imalatı, 2 demir işleme,1 karma yem, 1 araç üstü, askeri donanım üretimi yapan 45 adet yerli ve 3 adet yabancı firma yer almaktadır. Yakın gelecekte, bölgenin tarıma dayalı sanayi merkezi olması kaçınılmazdır.
Jeotermal Seracılık: Ülkemizin jeotermal ile ısınan sayılı ilçelerinden biri olan Salihli, yakın bir tarihte sahip olduğu jeotermal sıcak su kaynaklarını “Organize Seracılık Sanayi Bölgesi “kurarak; tarımsal üretime katkı projesi ile Türkiye’de bir ilki gerçekleştirecektir.
Salihli’nin tarım nüfusunun %45’lerde olması, zengin jeotermal kaynaklarına sahip olması, iklim koşullarının uygun olması, AB projelerinin desteği ile Salihli Belediyesince eğitilen 168 kursiyerin kaliteli iş gücü ve Salihli Ticaret ve Sanayi Odasının öncülüğünde, Termal Organize Sera Bölgesi’ni (TOSEB) süratle hayata geçirilmesini kaçınılmaz kılmaktadır.
Mustafa Uçar
Araştırmacı Yazar
