Ekmeklik buğday için ton başına 9 bin 250 TL ve makarnalık buğday için 10 bin TL fiyat belirleyen TMO, arpa fiyatını ton başına 7 bin 250 TL olarak açıkladı. Hububatta destekleme primi ise buğday için ton başına bin 750 TL ve arpa için 750 TL olarak duyuruldu. Böylece, destekleme sonrası fiyatlar ekmeklik buğdayda kilo başına 11 TL, makarnalık buğdayda 11 lira 75 kuruş ve arpada 8 TL'ye kadar çıkabilecek.
Hububat alım fiyatlarını açıklaması ile birlikte, ‘düşük fiyat’ gerekçesiyle çiftçi ve temsilcilerden tepkiler de gelmeye başladı. Başta Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar ve ziraat oda başkanlarından tepki gösterildi. En son CHP Genel Başkanı Özgür Özel, 14 Haziran Cuma günü Tekirdağ’da buğday üreticileri için miting düzenleneceğini açıkladı.
Düşük fiyat nedeniyle serbest piyasada buğday fiyatının gerilemesine yol açtığını belirten sektör temsilcileri, açıklanan fiyatın maliyet ve enflasyonun çok altında olması nedeniyle serbest piyasada buğday fiyatının 8 lira 50 kuruşa kadar gerilediğini belirtiyorlar, Temsilciler, fiyatın en az 10 lira gibi bir taban fiyat ve artı 1 lira destek ile revize için geç olmadığını ifade ediyorlar. Temsilciler, fiyatın bu şekilde kalması halinde üreticilerin farklı ürünlere geçiş yapacağını ve en az yüzde 20 oranında buğday ekiminin azalacağını belirtiyorlar.
İpar: Üretimde yüzde 20 düşüş yaşanır
Açıklanan fiyata karşı tepkilerin büyüdüğünü belirten Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Hikmet İpar, diğer yandan serbest piyasada buğday fiyatlarının 8 lira 50 kuruşa kadar gerilediğin belirtti. İpar, ‘’Bu fiyat böyle kalırsa önümüzdeki ekim sezonunda buğdayda yüzde 20 gibi düşüş yaşanır.
Arpada ise serbest piyasada kilosu verilen fiyata olan 7 lira seviyesinde gidiyor. Geçen yıl de arpa 7 liraydı. Biz, buğdayda kilo başına 12 ile 14 lira arasında bir fiyat talep etmiştik. Bölgemizde elektrik ile sulama yapanların maliyetleri daha yüksek ve onların maliyetini ise 14 lira artı 2 lira desteğin dışında başka bir şey kurtarmaz. Bizim girdilerimiz yüzde 67 oranında artmış ve açıklanan bu fiyat bunu karşılamıyor’’ dedi.
Doğru: Fiyatın revize edilmesi için geç değil
Dünya piyasaları ve Türkiye'deki durumun ortada olduğunu aktaran Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, TMO'nun regüle için öyle bir fiyat açıklaması lazımdı ki serbest piyasanın da açıklanan fiyatın yakınında ve üstünde çalışması gerektiğini söyledi. Açıklanan 9 lira 25 kuruş brüt fiyatın yaklaşık 8 lira 20 kuruş civarında çiftçinin eline net para geçtiğini belirten, ‘’Tüm masraflar çıkardığımızda çiftçinin eline bu rakam geçiyor. TMO açıkladığı fiyatla piyasayı düşürdü. Keşke bu fiyatı 10 lira açıklansaydı ve bunu da peşin verilseydi, 1 lira da prim veriyorum ama onu da eylülde ödeyeceğim diye açıklasaydı. Hiç olmazsa piyasa yerinde kalırdı ve geriye gitmezdi. Şu anda piyasada buğday fiyatı 8,5 lira civarında. Fiyatı 10 lira açıklayıp 1 lira destek için geç değil, revize edebilir’’ diye konuştu.
Doğançukuru: Çiftçiler üretimden vazgeçiyor
‘’Fiyatların beklentinin altında olduğu doğru, enflasyonun altında da olduğu da doğru’’ diyen Konya Önder Çiftçi Derneği Başkanı Hüseyin Doğançukuru, hububat üreticisinin bu yıl da para kazanamayacağını söyledi. Çiftçilerin maliyetleri ortada olduğunu ve ona göre fiyatın açıklanması gerektiğine dikkat çeken Doğançukuru, ‘’Çiftçilerin başka bir ürüne kayma işi bitti. Hangi ürüne yönelirse o üründe fiyat baskı var. Hükümet her türlü tarımsal ürünlerin fiyatı artmaması için elinden geleni yapıyor. Aynı çabayı maliyetlerin artmaması için her türlü çabayı gösterse, maliyetler ile üretim arasındaki makas belli bir aralıkta kalır. Çiftçiler de üretmeye devam eder. Bu yüzden ürünlere kaymalardan çok çiftçiler üretimden vazgeçiyor. Ya tarlasını nadasa bırakıyor ya da şirketlere veriyor’’ dedi.
Arabacı: Piyasa TMO’nun açıklamış olduğu rakamın altında
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, çiftçilerin bu fiyatı kesinlikle kabul etmediğini belirterek, ‘’TZOB genel başkanımız Türkiye’deki bütün ziraat odalarının ortalama maliyetinin 10 lira 80 kuruş olarak açıklandı. Şimdi maliyetin altında açıklanan bir fiyata kim olur diyebilir? Hiçbir üretici buna olur diyemez. Bölgemizde serbest piyasada buğday fiyatı 8 ile 9 lira bandında. Serbest piyasa TMO’nun açıklamış olduğu rakamın altında seyreder. Biz de en azından bu açıklanan fiyatın maliyetinde olması ve artı prim verilmesini talep ediyoruz. Taban fiyatı en az 10,5 lira ile 11 lira açıklansaydı, onun üstüne de prim verseydi bir nebze olsun üreticiler rahatlardı’’ dedi.
