Muharrem ayında tutulan oruçlar diğer oruçlardan farklı oruçtur. Peki bu orucu diğerlerinden özellik nedir? 10 Muharrem 680 yılında Kerbela da Hz. Peygamberin torunu olan Hz. Hüseyin ile 72 şühedasının o zamanın halifesi olan Muaviye'nin oğlu Yezit tarafından şehit edilmesiyle; bu orucun bir yas orucu haline gelmesine neden olmuştur. Böylelikle de bu orucu tutanlar hem Allah'a olan ibadetlerini yerine getirmiş oluyorlar hem de matem (yas) ile de Hz. Peygambere ve Ehl-i Beytine olan bağlılıklarını göstermiş oluyorlar.
Kaynaklara göre, Muharrem ayı Hicri takvimin ilk ayıdır ve oruç bu ayın birinde başlar ve on ikisi ile on beşine kadar devam eder. Bu tarih bölgede farklı bir hesaplamayla tespit edilir. Özellikle, kurban bayramının birinci gününden itibaren yirmi gün sayılır, yirmi birinci gün oruç tutulur. Muharrem orucu denmesinin altında, Muharrem ayı yatmaktadır. Muharrem ayının kutsallığı söz konusudur. Bu orucun Hz. Adem'den Hz. Muhammed'e (s.a.s) kadar tutulduğuna inanılır ve bunun farz olduğuna yine Kur'an da ki bazı ayetlerin yorumuna dayalı olarak söylerler. Bununla beraber çeşitli hadis kaynakları ve tarihi yazılı eserlerden yararlanarak bu inançlarını temellendirirler.
Tutulan bu oruçlarda oruç açıldıktan sonra da Kerbela'da yaşanılan susuzluğa duyulan acı ve tepki nedeniyle orucu tutanlar saf su içmezler. Ayrıca 12 gün boyunca cana kıymanın haram olduğuna inanılması nedeniyle deniz canlısı veya kanatlı canlıların da etleri dahil olmak üzere kesinlikle et yenilmez ve içerisinde et bulunan ürünlerde tüketilmez. 12 gün boyunca düğün veya eğlence yapılmaz. Zorunlu haller dışında (Memuriyet gibi) süslenmek amacıyla tıraş olunmaz, saç sakal kesilmez.
Yas-ı matem oruçlarının hemen akabinde Aşure günü düzenlenir. Aşure günün önemi ise kaynaklara bakıldığı zaman çoğumuz aşurenin Hazreti Nuh'un tufanına dayanan hikayesini biliriz. Ne var ki, anlam itibarıyla 'onuncu' demek olan aşure, adını sadece Hz. Nuh'un gemisinin tufandan Muharrem ayının 10'unda kurtulmuş olmasından almaz. Hadis kitaplarına göre aşure gününe bu ismin verilmesinin hikmeti, Allah'ın aynı gün 10 peygamberine 10 değişik ikram ve ihsanda bulunmasıdır. Öte yandan 'Allahü Teala, aşure gününü üstün kılmıştır. Allah, gökleri, yeri, dağları, denizleri, yıldızları, Arş'ı ve melekleri, Âdem Aleyhisselam'ı aşure günü yarattı. İbrahim Aleyhisselam'ın dünyaya gelişi ve Nemrud'un ateşinden kurtuluşu aşure günü oldu. İbrahim Aleyhisselam'a, oğlunun yerine kesmek için büyük koç bugün ihsan edildi.'
Kaynaklara baktığımızda Muharrem ayının önemi gözlere çarparken, kavurucu sıcaklıkta oruç olan herkesin orucunu Allah katında kabul görmesi dileklerimle…
