TSK Rütbeleri ve Sıralamaları
Türk Silahlı Kuvvetleri hava, kara ve deniz olmak üzere 3 temel gruba ayrılır. Her grup kendi içinde rütbe sıralamasına sahiptir.
Askere giden kişilerin bu rütbeleri bilmesi beklenir. En düşük rütbeden en yüksek rütbeye kadar askerler sıralanır. Ask - üst ilişkisi vardır.
Bu sıralamada rütbesi düşük olan asker rütbesi yüksek olan askerin emrine uymak zorundadır. Bu sayede askeriyede düzen sağlanır.
İşte TSK rütbelerinin küçükten büyüğe doğru sıralanışı;
ASKERLİK RÜTBELERİ
- Er
- Onbaşı
- Sözleşmeli Onbaşı
- Uzman Onbaşı
- Çavuş
- Sözleşmeli Çavuş
- Uzman Çavuş
- Astsubay Çavuş
- Astsubay Kıdemli Çavuş
- Astsubay Üstçavuş
- Astsubay Kıdemli Üstçavuş
- Astsubay Başçavuş
- Astsubay Kıdemli Başçavuş
- Asteğmen
- Teğmen
- Üsteğmen
- Yüzbaşı
- Binbaşı
- Yarbay
- Albay
- Tuğgeneral
- Tümgeneral
- Korgeneral
- Orgeneral
- Genelkurmay Başkanı
- Mareşal
Er ve Erbaş Rütbeleri
-
Er: TSK bünyesinde yer alan en düşük askeri rütbeye sahip askerdir. Rütbesiz asker de denilir. Zorunlu askerlik görevidir ve yerine getiren devlet sorumluluğundadır. en düşük rütbeli askerdir. 6 ay görev süresi vardır. Bedelli olarak da yapılabilmektedir.
-
Onbaşı: Silahlı kuvvetlerde erlikten sonra gelen ilk rütbenin sahibidir. Emrine verilen birliğin amiri ve çavuşun yardımcısıdır.
-
Sözleşmeli Onbaşı: Sözleşmeli Onbaşı, 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er kanunu kapsamında, Sözleşmeli Er olarak en az 2 yıl görev yaptıktan sonra kadro görev yeri uygun olduğu takdirde, yeterlilik durumu da göz önüne alınarak Sözleşmeli Er'in TSK'da aldığı Onbaşı rütbesidir. Sözleşmeli Onbaşılar, sözleşmeli er, er ve onbaşıların üstü olup, erbaş sayılırlar.
-
Uzman Onbaşı: Sözleşmeli onbaşlarının kadrolu / yükümlü halidir. Erlikten sonra gelir. Er yönetimini üstlenir. Çavuştan alınan emirleri erlere iletmekle görevlidir. Parayla icra edilen meslek rütbelerindendir.
-
Çavuş: 1826'dan sonra gerçekleştirdiği askeri yenilikler sırasında geleneksel çavuşluklar kaldırılarak kara ve deniz ordularında erle subay arasındaki küçük rütbelere çavuş adı verildi. Erleri temsilen kullanılan çavuş rütbesi, onbaşı rütbesininin bir kademe üstüdür. Çavuş, erlerle subay arasındaki ilişkileri düzenler. Ayrıca çavuşlar, bir manganınkomutanı da olabilirler. Askeriyede çavuşlar nöbet tutmazlar ancak komutanların emriyle nöbet tutabilirler. Zorunlu askerlik döneminde alınabilen bir sıfattır.
-
Sözleşmeli Çavuş: 2 yıllık sözleşmeli görev yapan ve sonra kadroya dahil edilen kişilerin rütbesidir.
-
Uzman Çavuş: En az ortaöğretim mezunu olanların alabileceği en yüksek er rütbesidir. Uzman çavuşlar uzman onbaşı, sözleşmeli çavuş, çavuş, sözleşmeli onbaşı, onbaşı, sözleşmeli er ve erlerin üstüdür. Çavuşluk zorunlu askerlik döneminde yapılırken uzman çavuşluk parayla meslek icra eden kişilerdir.
Astsubay Rütbeleri
-
Astsubay Çavuş: Astsubay rütbeleri arasındaki en düşük seviyedir. 3 yıl görev süresi vardır.
-
Astsubay Kıdemli Çavuş: Top, havan, unsur, takım ve kısım komutanlıkları yapabilirler. 3 yıl görev süresi vardır.
-
Astsubay Üstçavuş: Astsubay rütbesi alanlar 6 yıl görev sürelerinden sonra bu rütbeyi alır.
-
Astsubay Kıdemli Üstçavuş: Geçiş rütbesi olarak adlandırılır. 6 yıl görev süresi vardır.
-
Astsubay Başçavuş: 6 yıl görev süresi vardır. Başçavuş rütbesinden sonra Astsubay rütbeleri genel olarak idari faaliyetler de yer almaktadır. Başçavuş rütbesine ulaşan bir astsubay sicil vermek gibi bazı yetkilere sahip olmaktadır.
-
Astsubay Kıdemli Başçavuş: Karakol komutanlığı yapabilir. 6 yıl görev süresi vardır. İlk 3 görevinin ardından kıdem alır. 6 seneden sonra nöbet tutma zorunlulukları kaldırılır. Emekliliğe kadar bu görevde kalabilirler. Astsubay Kıdemli Başçavuşluğun ilk üç yılını dolduran Astsubaylar, rütbe kıdemliliği alarak Astsubay Kademeli Kıdemli Başçavuş olarak anılırlar.
Subay Rütbeleri
-
Asteğmen: Türk Silahlı Kuvvetleri’nde en düşük rütbeli subaydır. Subay alt sınıflamasında ‘yedek subay’ olarak anılırlar. Takım Komutanı, Batarya Subayı gibi görevlerde bulunurlar. Fakülte mezunları arasından seçilen ve Astsubay Kıdemli Başçavuş ile Teğmen arasındaki bir rütbedir. Asteğmen adayları askeri okulda eğitim görüp mezun olduktan sonra 10-11 ay görev yapmaktadır. Dolayısıyla fakülte mezunları askeri öğrencilik kısmı dahil 12 ay toplam hizmet vermektedir. Asteğmenler, terhis olmalarına son 30 ila 90 gün kala Teğmen rütbesine terfi edilirler ve bu rütbe ile terhis edilirler.
-
Teğmen: Normal şartlar altında görev süreleri 3 yıldır. Kara, hava ve deniz harp okulundan mezun öğrenciler ile sivil üniversitelerde okuyan Fakülte ve Yüksek Okullar Komutanlığı’na bağlı öğrenciler bu rütbe ile mezun olurlar. TSK, 4-6 yıllık eğitim veren üniversitelerin ihtiyaç duyduğu bölümlerinden mezun olanları, yapılacak seçme sınavı ve eğitimi müteakip sözleşmeli veya muvazzaf subay statüsünde teğmen olarak istihdam etmektedir. Aynı zamanda şartları karşılayan astsubaylar arasından Subaylık Sınavında başarılı olanlar Teğmen rütbesine yükselerek görevine subay olarak devam etmektedir.
-
Üsteğmen: Takım komutanı ile bölük komutanı görevlerini icra edebilirler. Sadece kıdemli üsteğmenler bölük Komutanı görevini yapabilirler. Türk Silahlı Kuvvetleri’nde toplam görev süreleri 6 yıldır. Doktora, sanatta yeterlilik veya yüksek lisans programlarını bitirme gibi terfi durumlarında bu dönem 4 ile 5 yıla düşmektedir. Atamalarından itibaren üç yılını tamamlayan ve gösterge tablosunun bir üst derecesine yükselmek için liyakatları üst makamlarca onanan üsteğmenlere “Kıdemli Üsteğmen” denir.
-
Yüzbaşı: Türk Silahlı Kuvvetleri ve Jandarma Genel Komutanlığında normal şartlarda görev süreleri 6 yıldır. İlk 3 yılı Yüzbaşı, son 3 yılı ise “Kıdemli Yüzbaşı” olarak adlandırılır. Bölük komutanı olarak görev yapabilirler.
-
Binbaşı: Orduda tabur komutanı olarak adlandırılır ve üstsubay sınıfına dahil olunan en düşük rütbedir. Normal şartlarda Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev süreleri 5 yıldır. Üstün kıdem ve erken terfi durumunda görev süreleri 2 yıla kadar inebilir. İlk 3 yıl “Binbaşı” iken son 2 yıl “Kıdemli Binbaşı” olarak anılırlar.
-
Yarbay: Jandarma ve Kara Kuvvetleri’nde komutan yardımcısı, Deniz Kuvvetleri’nde gemi komutanlığı, Hava Kuvvetleri’nde ise filo komutanlığı vazifelerinde yer alır. Görev süreleri 3 yıldır.
-
Albay: Alay Komutanlığı’nın en üst rütbesidir. 6 yıl görev süresi vardır ve görevin 5. yılında terfi alabilir. Ordu içinde bütünlüğü sağlamak, stratejik planların hazırlığını gerçekleştirmek ve alay komutanlığı yapmak gibi görevleri bulunur.
General Rütbeleri
-
Tuğgeneral: En düşük general rütbesi olarak bilinir ve görev süreleri 3 yıldır. 3 yılın sonunda görev süreleri uzayabilir, rütbeleri yükselebilir ya da emekliye ayrılabilirler. Tugay komutanı olarak görev yaparlar.
-
Tümgeneral: Görev süreleri 4 yıldır. Tümgeneral rütbesine sahip askerler Kara ve Hava Kuvvetleri’nde tümen komutanı olarak Deniz Kuvvetleri’nde ise tümamiral olarak adlandırılır.
-
Korgeneral: Orgenerallikten sonra en yüksek 2. rütbe korgeneral rütbesidir. Görev süresi 4 yıldır ve Deniz Kuvvetlerinde koramiral olarak adlandırılır. Ayrıca askeri dokunulmazlık hakkına sahip olan ilk rütbe olma özelliğini taşır.
-
Orgeneral: Orgeneral rütbesi, Kara ve Hava Kuvvetleri’nde bulunan, mareşallikten sonraki en yüksek rütbedir. Deniz kuvvetlerinde karşılığı oramiral olarak geçer. Orgeneral olarak çalışma süresi 4 yıl olarak bilinir. Fakat Yüksek Askeri Şura yaş kararlarıyla bu süre uzatılabilmektedir. Bu rütbe, süre bekleyerek ulaşılacak en yüksek rütbe olma özelliğini taşır.
-
Mareşal: Üst savaş başarısı neticesinde TBMM kararı ile verilen rütbedir. Kıdemle gelinebilecek bir rütbe değildir. Fevzi Çakmak ve Mustafa Kemal Atatürk’e verilmiştir.
TSK ASKERİ YAKA RENKLERİ
