SGK Uzmanı Dile Ete konuya ilişkin yaptığı değerlendirmesinde 2008 sonrası sigortalı olanları ilgilendiren 3 çözüm önerisini sundu. Asgari ücretli çalışanın emekli olana kadar her ay emekli maaşından 25 lira eksildiğini dile getirdi. Emekli maaşlarındaki düşüşün nedeni ise belli oldu.
EYT sonrası kademe bekleyenler, Bağ-Kur’lu esnafın prim gününün 9000 binden 7200’e düşmesi için gün sayanlar ve milyonlarca çalışanın gündeminde emeklilik sisteminde yapılacak değişiklik var. Açıklama AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler’den geldi. “Hem prim miktarını esas alacak, hem yaşı esas alacak ve ödenen süreyi esas alacak şekilde daha adil, daha dengeli ve sürdürülebilir mahiyette bir emeklilik sistemini inşa etmemiz lazım” dedi.
Güler emeklilik yaşı için Avrupa ülkelerini örnek göstererek, EYT ile 45 yaşında emekli edilenlere karşın, “Avrupa'nın çok gelişmiş ülkelerinde bizim ülkemizde olduğu gibi 40'lı, 45'li, 50'li yaşlarda bir emekliye rastlayamazsınız. Oradaki emeklilik yaşı 65'tir, 67'dir” ifadelerini kullanarak yeni sisteme ilişkin ipucunu paylaştı.
EMEKLİ BAŞINA KAÇ ÇALIŞAN DÜŞÜYOR? SGK UZMANI AÇIKLADI
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Sosyal Güvenlik Uzmanı Dilek Ete, “Her ülkenin kendi içinde dinamikleri var. Şu an 50-55 yaşında birini işe almazlar. Birçok işsiz genç varken yaşlı birini ne yapsınlar. Örnek gösterdikleri ülkelerde ‘4 çalışan 1 emekliye bakıyor’ rakamı da doğru değil.
Büyük sendikaların yaptığı tablolara bakıldığında Almanya, Hollanda gibi aklınıza gelebilecek bütün Avrupa ülkelerinde bu oran 2’yi geçmiyor. Bizim son dönemde 1,6 seviyelerine düşmüş olabilir. Ama bunun sebebini kayıtdışında aramak lazım. Ülkemizin büyük bir kısmı kayıtdışı çalışıyor” dedi.
3 ÇÖZÜM ÖNERİSİ
“Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim alacaklarını toplamıyor. Önce kayıtdışı çözülsün. İkincisi toplayamadıkları primleri toplasınlar. Üçüncüsü enflasyon rakamlarını doğru açıklasınlar ve hak ettiğimiz emekli maaşını versinler. Çünkü bu rakamlar doğru olursa emeklinin bugün alacağı en az 35 bin TL olur. Emekli gerçekten kenara çekilir oturur ve diğer kesim çalışarak emekli prime esas kazançları ile emekli aylığını doğru düzgün öder” yotumunu yapan Dilek Ete şunları kaydetti:
“ASGARİ ÜCRETLİNİN EMEKLİ MAAŞI HER AY 25 TL DÜŞÜYOR”
“Sistemi yeniden kurmak değil, 2008’den önceki sistemi geri getirmeleri yeterli. O sistemi bozdular, şimdi diyorlar ki ‘biz yeniden sistem kuracağız.’ Sistemi çözmek için de yaşı ileri atacaklarını, sistemde daha uzun kalınması gerektiğini söylüyorlar. Ülkenin yüzde 80’i asgari ücret ile çalışıyor. 2008’de gelen değişiklikle asgari ücret ile çalışan birinin emekli aylığı her ay 25 lira azalıyor. Ben asgari ücret ile 10-12 bin gün çalışacağım ama her ay 25 lira aylığım düşecek.”
EMEKLİ MAAŞLARINDAKİ DÜŞÜŞÜN SEBEBİ
Türkiye’de emekli aylığı 2000 öncesi, 2000 – 2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere sigortalı hizmetlerin geçtiği dönemlere göre üç farklı yöntemle hesaplanıyor. Emekli aylığı hesaplanırken dikkate alınan iki temel parametre var. Bunlardan birincisi prime esas kazancın tutarı, ikincisi ise aylık bağlama oranı (ABO). Tüm çalışma yaşamı boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas kazancın güncel değeri 2000 öncesi dönem için gösterge sistemine göre hesaplanıyor. Gösterge sisteminde memur maaş katsayısı dikkate alındığı için kazancın güncel değeri yüksek oluyor. 2000 – 2008 arasındaki prime esas kazançlar tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) artışın yüzde 100’ü ile milli gelirdeki artış hızının yüzde 100’ünün toplamından oluşan güncelleme katsayısı ile hesaplanıyor. 2008 sonrasındaki prime esas kazançlar ise TÜFE’deki artışın yüzde 100’ü ile milli gelirdeki artış hızının yüzde 30’unun toplamından oluşan güncelleme katsayısı ile hesaplanıyor. Memur maaşları enflasyonun üzerinde artmış olduğu için 2000 öncesi en avantajlı dönemi oluşturuyor. Güncelleme katsayısında milli gelirdeki artış hızının tamamının dikkate alınması nedeniyle 2000 – 2008 arası avantajın azaldığı dönemi oluşturuyor. Güncelleme katsayısında milli gelirdeki artış hızının sadece yüzde 30’unun dikkate alındığı 2008 sonrası ise en dezavantajlı dönemi oluşturuyor.
